Maria Montessori urodziła się 31 sierpnia 1870 r. we włoskim mieście Chiaravalle.

Po ukończeniu sześcioletniej szkoły podstawowej kontynuowała naukę w przyrodniczo-technicznej szkole drugiego stopnia dla chłopców. Jako pierwsza kobieta we Włoszech 10 lipca 1896r ukończyła studia medyczne. Odtąd pierwszej lekarce we Włoszech poświęcano bardzo dużo uwagi, informowały o niej wszystkie ówczesne gazety europejskie.

Przez cały okres studiów interesowała się pedagogiką i metodami wychowania, dlatego zaraz po ukończeniu studiów oddała się pracy pedagogicznej.

W 1897r. Montessori rozpoczęła pracę jako ochotnik w Klinice Psychiatrii Uniwersytetu Rzymskiego. Tam natrafiła na grupę dzieci upośledzonych umysłowo, które stłoczone były w jednym pokoju i pozostawione bez opieki. Los tych dzieci głęboko wzruszył Montessori. Zaczęła studiować dzieła francuskich lekarzy:

Jeana Marca Gasparda Itarda oraz jego ucznia Edouarda Seguina. Zapoznała się z metodami, które miały pomóc godniej żyć dzieciom upośledzonym i głuchoniemym. Podczas swej pracy zauważyła, że pod odpowiednią opieką i przy zaangażowaniu wychowawców upośledzone dzieci szybko się rozwijają i przyswajają wiedzę pozornie dla nich niedostępną. Fakt ten utwierdził ją w przekonaniu, że każde dziecko wymaga indywidualnego podejścia i specjalnej metody pracy nad jego rozwojem.

Maria Montessori była aktywnym członkiem Międzynarodowej Ligi dla Wychowania Dzieci Niepełnosprawnych. W 1900r. została dyrektorem instytutu kształcącego nauczycieli do pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo. Wreszcie mogła udowodnić, że dzieci niepełnosprawne są bardzo pojętne. Pracując według założeń swojej metody, stosując opracowane przez siebie materiały dydaktyczne, osiągnęła lepsze wyniki nauczania niż nauczyciele w szkołach tradycyjnych.

6 stycznia 1907roku przy udziale Marii Montessori został otwarty pierwszy dom dziecięcy w dzielnicy Rzymu San Lorenzo. „Casa dei Bambini” (pol. dom dzieci) stał się wzorem nowego typu placówki wychowania przedszkolnego.

Montessori wyposażyła ją w meble dopasowane do wzrostu małych dzieci oraz w autorskie pomoce dydaktyczne. Myślą przewodnią jej dydaktyki była nauka przez zabawę. Dzieci prowadzone jej programem same mogły wybierać zajęcia oraz przedmioty, którymi się bawią. Paradoksalnie z czasem dzieci częściej zaczęły sięgać po materiały dydaktyczne niż po zabawki.

Montessori była przekonana, że edukację dziecka należy oprzeć na jego naturalnej energii oraz twórczym myśleniu. Zauważyła zafascynowanie dzieci ciszą i włączyła ją do swojego systemu wychowawczego w postaci „lekcji ciszy”.

Wprowadziła też jako zasadę swobodnego wyboru materiałów dydaktycznych, dowolności miejsca i czasu pracy. Zniosła nagrody i kary. Ograniczyła czynności nauczycieli na rzecz samodzielności dzieci. Wprowadziła naukę czytania i pisania oraz podstawy matematyki.

Praca Marii Montessori szybko została doceniona. Za wybitne osiągnięcia pedagogiczne i przesłania humanistyczne zawarte w ideach swej metody edukacyjno – wychowawczej otrzymała wiele prestiżowych wyróżnień, w tym tytuł doktora honoris causa paryskiego Uniwersytetu Sorbona, została również odznaczona Krzyżem Legii Honorowej.

Była wielokrotnie nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla.

Maria Montessori zmarła 6 maja 1952 roku w Noordwijk w Holandii.